دستکند اشتهارد تکه ای از هنر معماری صخره‌ای ایران
تاریخ انتشار: ۳۱ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۸۳۵۷۸۶
به گزارش جام جم آنلاین البرز:
البرز سرزمین پدیده‌های طبیعی دست‌نخورده و بنا‌های تاریخی فراوان واقع در شمال ایران و در دامنه رشته‌های کوه‌های البرز مرکزی مقصدی مناسب برای گردشگری است. وجود آب‌وهوای متنوع، ویژگی خاصی به این استان بخشیده و در مجموع البرزی دیدنی و شنیدنی را در پیش چشم مسافران و گردشگران و همچنین محققان قرار داده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
یکی از مناطق زیبای کشور، کویر اشتهارد و تپه‌های رنگین‌کمانی آن است؛ کویری زیبا در جنوب البرز، استانی که چهارفصل را باهم دارد، سی و یکمین استان ایران که در دامنه رشته‌کوه‌های البرز مرکزی واقع‌شده و دارای جاذبه‌های گردشگری فراوانی است.
کاوش‌های باستان‌شناسی در البرز به سمت و سویی پیش رفته است که نویدبخش یافته‌هایی جدید در حوزه تاریخ و تمدن ایرانمان است، به‌گونه‌ای که اکنون در محدوده شهرستان اشتهارد مجموعه بنا‌های تاریخی متعلق به معماری دستکند وجود دارد که در ساختار آن تولید فضا از طریق ایجاد فضا‌هایی در بستر کوه و سنگ است.
در معماری دستکند فضا‌های دلخواه با برداشتن توده صخره‌ای و ایجاد بنا‌ها در دل حفره‌های ایجادشده در صخره‌ها به وجود می‌آید، اینک این شاهکار معماری در شهرستان اشتهارد کشف‌شده که متولیان به دنبال ثبت ملی آن هستند.
مسئول حوزه باستان‌شناسی اداره کل میراث فرهنگی البرز گفت: موقعیت مکانی قرارگیری طرح معماری دستکند اشتهارد میان نقاط روستایی «صحت آباد» و «قشلاق دایلر» است و این مکان به لحاظ زمین‌شناسی مشتمل بر یکسری کوه‌های سنگی است که حالت گنبدی شکل دارند.
ویژگی‌های معماری دستکند اشتهارد
آقای احمدنژاد گفت: نوعِ خاک محل قرارگیری این طرح به‌گونه‌ای است که کندن خاک آن جا راحت‌تر از سنگ‌های سخت‌تر دیگر است؛ به همین دلیل مجموعه بنا‌های معماری دستکند در این موقعیت مکانی در شهرستان اشتهارد شکل‌گرفته است که تاکنون حدود ۱۳ تا ۱۴ بنای صخره‌ای مجزا در کنار همدیگر، اما بافاصله‌های دور و نزدیک در آن محل شناسایی‌شده است.
او گفت: در محل قرارگیری این بنا‌های دستکند به بقایای سفالی دست پیداکرده‌ایم که بیشتر آن متعلق به دوران اسلامی و اواخر سده‌های سوم و چهارم تا دوره صفوی است، اما چند تکه از آن‌هم به دوره اشکانی تعلق دارد که ممکن است جزو سفال‌های همراه چوپان‌ها بوده و مربوط به خود این منطقه نباشد.
تلاش برای ثبت ملی مجموعه معماری دستکند اشتهارد
آقای احمدنژادگفت: در قالب طرح معماری دستکند اشتهارد، حدود ۱۳ تا ۱۴ بنا یافت شده است.
او گفت: برخی از این بنا‌ها تک اتاقی، تعدادی دو اتاقی و دو مورد هم دارای سه اتاق هستند و ورودی این بنا‌ها نیز مختلف است به‌نحوی‌که تعدادی از ورودی‌ها به سمت جنوب و بخشی دیگر هم رو به شرق است.
مسئول حوزه باستان‌شناسی اداره کل میراث فرهنگی البرز گفت : در این بنا‌ها هیچ ورودی به سمت شمال و غرب تعریف‌نشده است و این نشان می‌دهد که بر اساس نورگیری و جهت باد منطقه که از شمال و غرب در این منطقه می‌وزد ورودی‌های بنا‌ها طراحی و جانمایی شده است.
آقای احمد نژاد گفت: در حال حاضر به دنبال ثبت معماری دستکند اشتهارد در لیست میراث تاریخی کشور هستیم؛ زیرا در فصول سرد سال چوپان‌ها از این بنا‌ها برای اقامت موقت استفاده می‌کنند و با ثبت آن مراقبت‌های ویژه‌ای در خصوص نگهداری از این بنا‌های تاریخی استان اعمال خواهد شد.
او گفت: معماری کشف‌شده در اشتهارد درواقع در یک نقطه بیابانی ایجادشده که در فاصله کمی از دامنه‌های جنوبی البرز قرار دارد و این امر موجب شده تا معماری دستکند اشتهارد تافته‌ای جدا بافته در قیاس با دیگر معماری‌های صخره‌ای ایران باشد.
به گفته مسئول حوزه باستان‌شناسی اداره کل میراث فرهنگی البرز در نزدیکی این مجموعه معماری صخره‌ای شهرستان اشتهارد ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های ویژه‌ای همچون رود شور، دریاچه نمک، بیابان، کوه‌های رنگی، غار نمکی و بافت تاریخی شهرستان اشتهارد وجود دارد که همگی در کنار هم شرایط خاصی را در بحث گردشگری آنجا ایجاد می‌کند.
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: البرز معماری دستکند شهرستان اشتهارد باستان شناسی بنا ها صخره ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۸۳۵۷۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کشف معماری ۴۵۰۰ ساله در شرق ایران؛ یک خانه و کوچه‌اش پیدا شد!
تپۀ پیرزال در ۶۰ کیلومتری جنوب زابل در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و در سال ۱۳۸۷ در فهرست آثار ملی ثبت شده است. این تپه در سال ۱۴۰۲ از طرف دانشگاه زابل برای آموزش دروس عملی باستان‌شناسی به دانشجویان این رشته در دانشکدۀ هنر و معماری، برای فصل دوم کاوش شد که مهمترین یافته‌های آن، یک سازه معماری متعلق به دورۀ چهارم عصر مفرغ سیستان (حدود ۲۵۰۰ تا ۲۳۰۰ پیش از میلاد) بود، که شامل بقایای ساختمانی یک خانه در لایۀ اول این محوطه است.
به گزارش ایسنا، حسین سرحدی، عضو هیأت علمی دانشگاه زابل، که سرپرستی دومین فصل کاوش آموزشی دانشگاه زابل در تپۀ پیرزال سیستان را به عهده داشت، گاه‌نگاری محوطه پیرزال را بر اساس یافته‌های سطحی، به دورۀ IV شهر سوخته نسبت داده است، درباره جزئیات کشف بقایای معماری متعلق به دورۀ چهارم عصر مفرغ سیستان (حدود ۲۵۰۰ تا ۲۳۰۰ پیش از میلاد) توضیح داد: این معماری شامل بقایای ساختمانی یک خانه در لایۀ اول این محوطه است. این خانه متشکل از تعدادی اتاق در حاشیۀ جنوبی یک حیاط مرکزی است.
او اضافه کرد: کاوش‌های اخیر بیانگر وجود یک کوچه است که احتمالاً این ساختمان را به ساختمان‌ها یا خانه‌های دیگر مرتبط می‌کرده است. بقایای این کوچۀ در ضلع شمالی کارگاه ۳ نشاندهندۀ توسعۀ ساخت و ساز در دورۀ آخر عصر مفرغ سیستان است.
در این فصل، که کارگاه شماره ۳ به ابعاد ۱۰ در ۱۰ متر کاوش شد، سفال‌هایی متعلق به حدود ۴۳۰۰ سال پیش، اشیاء گلی شامل پیکرک‌ها و اشیاء شمارشی نیز کشف شد.
باستان‌شناسان همچنین اشیائی را در ارتباط با مدیریت کالا و نظام داد و ستد محلی کشف کرده‌اند که استقرار در این مکان را با سایر محوطه‌های اطراف برقرار می‌کرد. این کالا‌های مبادلاتی به گمان باستان‌شناسان شامل ظروف سنگی، جانورانی همانند گاو، گوسفند و گندم و سایر ملزومات زندگی در آن دوران بوده است. به نظر آن‌ها، مبادلۀ اشیاء سنگی همچون پیکَرَک‌ها و ظروف مرمرین در این تپه از رونق خوبی برخوردار بوده است.
سرحدی درباره اهمیت این تپه باستانی گفت: بنا به یافته‌های سطحی، به نظر می‌رسد «پیرزال» یکی از بزرگترین تپه‌های متعلق به فاز انتهایی عصر مفرغ سیستان است، که تاریخ و کیفیت آن هنوز از مسائل مورد بحث باستان‌شناسی جنوب شرق ایران به شمار می‌رود.
جاده کندوان یک طرفه شد